Dagiti Dinguen ni Tata Ikko (an original Ilocano short story)

Dagiti Dinguen ni Tata Ikko

Ni: Bea Tacazon

Dagiti karakter:                               

Bonbon – aso

Burnok – pusa

Bambi – upa

Blaki – pusit

Bulog – ikan

          Ni Tata Ikko ket maysa nga nagaget ken naanus a mannalon. Nangbangon isuna iti kalapaw sadiay taltalonenna nga dissu. Agtaraken pay isuna ti naduma-duma a klase ti dinguen sadiay. Adda ka dita ni Bonbon - ti aso a guwardiya,ni Burnok -  ti pusa nga kadwa ti uneg ti pagtaengan, ni Bulog - upa nga mangitited iti itlog, ken Bambi - ikan a agdiyan diay pamupukan.

        Idi maysa nga aldaw a napan ni Tata Ikko idiay ili tapno gumatang ti ganagan iti mulmula na, ada ti napasamak idiay kalapaw na a haanna met ekspektaren. Dagiti dingwen na ket nagriringgorda gayamen.

        Sipud met a haan nga aggayemda Bonbon ken Burnok ta aso da ken pusa ket agringgor da kanayon gapu iti makan. Ada gamin nalipatan na ni Tata Ikko nga pusit a naikabil diay baso ket isu iti pagininnagawan da. Haan nga agparabor diay maysa nu inkaso man a matiliw na iti pusit diay uneg ti baso. “Bagik laeng ti pusit nu siak ti makatilw. Ken awan iti padawatak uray nu ipus na laeng.” kinunani Burnok. “Sipud pay idi ket nakaimimot kan. Siak ti mangtiliw deta pusit ta siak ti guwardiya ni amo. Haan nga sika”, insungbat ni Bonbon. Ket nagininagawan da ti baso a naglaon ti pusit nga intaray taray idiay tambak. Nakita ni Bambi iti napasamak ket inasikganna iti duwa. “Nu maysa a pusit lang iti pagringring-guran yu a ket nalaka lang ti sulosyon na. diay ulo aginga ti tiyan bagi ni Bonbon, ken ti tiyan agpababa iti ipus ket bagi ni Burnok” insao ni Bambi. Apaman nga insao dediay ni Bambi ket naklaat da nga tallo ta ada timek a nangeg da. Kellaat a binirok da ti naggapwan ti timek. Iti siddaaw da nga napalalo idi makita da nga ti pusit iti uneg ti baso iti nagsao. Nagsipagtaray da garud da Bonbon, Burnok ken Bambi.

        “Apay nga agbuteng kayo kaniak? Siak kuma ti agbuteng ta sikayo ti ada pangggep na nga magkaan kaniak. Umay kayo ditoy. Agsubli kayo.” Impukkaw ti pusit. Immasideg garud dagiti tallo a dingwen ni Tata Ikko nga inka ti buteng iti pusit. “Siak ni Blaki ket insalakan nak ti amo yo manipud ti dinamita nga impurwak da iti pagtaengan mi. Innala nak ket inpan nak ditoy ayan yo ta talken na kayo a di dak dangran. Ti desisyon yo nga pagkadwaen yo ti bagik ta kanen dak ket haan yo kuma ituloy.” Kinuna ni Blaki. “Pakawanen nak Blaki ti kina-agum ko ket haan konton nga uliten a panggepen a kanen ka” kuna ni Burnok. “Isapatak garud a bingayak to lata ti padak a dingwen ti makan lalo ken ni Burnok” kuna met ni Bonbon. “Makitak met ti panagbabawi da Bonbon ken Burnok ket maragsakan nak ta agayyem da met laengen” insao ni Bambi. “Agyaman nak garud ta naamiris yon ti amin gagayyem ko” kuna ni Blaki kaniada.

        “Ipanyo ni Blaki ditoy ayan ko a pamupukan ta nalawlawa ti paglanguyanna” kinuna ni Bulog nga ikan. Inkabil garud ni Bambi ni Blaki iti ayan ni Bulog. “Addan iti kadwak nga aglangoy ditoyen. Nasingpet talaga ni amo ta nangted ti kadwak ket haan nakton nga agmaymaysan. Innayon ni Bulog. “Uray siak ket maragsakannak ta idtoy ti napanak nga pagtaengan. Adu ti dingwen a nasisingpet a gayyem ko ken ada ti amok a pakautangak ti biyag ko. Sapay kuma haan kayto nga agringgoren Bonbon ken Burnok. Ken sika Bambi usto nga gudwaen ti taraon ngem madi a dangran ti padam a dingwen ti maymaysa nga amom. Inbaga ni Blaki.

        Idi garuden nagay-ayam dagiti dingwen kalpasan ti panagpapatangda, simmangpet ni Tata Ikko nga amoda. Nasdaaw ta aggayyem da Bonbon ken Burnok, ken adidiay met pamupukan iti pusit nga imbatinan iti baso. Haan na nga inmanmanon nga panunuten nu kasanun gapu iti palalo ragsaknan ta nanayunan dagiti dingwenna. Idikwan nagitlog met ti upanan a ni Bambi. Pinidot na detoy ket inlintanan a pangrabii.

        Daytoy ti aldaw nga nagrugyan ti dakkel a panagbalbaliw ti kalapaw ti mannalon ni Tata Ikko ken kadagiti dinguen na nga agnaed sadiay. #